Kennis
Kusteffecten
De vorm van kust oefent verschillende effecten uit op een inkomende swell. En het zijn deze vormen die bepalen of, en hoe een golf breekt. Drie kusteffecten zijn belangrijk om te begrijpen, voordat we het over brekende golven hebben.
Refractie
Het eerste kusteffect is refractie. Dit concept beschrijft hoe swell reageert wanneer deze tegen een hoek op de kust afkomt. Zoals we in het vorige hoofdstuk leerden remmen golven af wanneer ze in ondieper water komen. Dit betekent ook dat het gedeelte van een golf wat het dichtste op de kust staat het meest afremt. Het gevolg van dit afremmen zien we in de vorm van refractie. Golven buigen als het ware naar de kust toe. Het gedeelte van de swell het dichtst op de kust breekt het eerst en daarom breken golven een bepaalde kant op. Je krijgt daardoor meer left-handers of right-handers, afhankelijk van de hoek van de swell met de kust.
Wanneer golven in een hoek op de kust afkomen, remt het deel wat het dichts op de kust zit het meest af. En breekt daarom ook het eerst.
Geïnspireerd door “Ocean Engineering and Oceanography” van Matt Folley in (2017).
Diffractie
Het tweede kusteffect is diffractie. Dit gebeurt wanneer een swell een bepaald object tegenkomt langs de kustlijn, dat kan bijvoorbeeld een eiland zijn, een uitstekend landtong of een golfbreker. Ook in de schaduw van dat object zullen de golven doorlopen, maar wel pas op een bepaalde afstand van het object. De hoeveelheid diffractie ligt aan de golflengte – golven met een langere golflengte, of hogere periode, laten meer diffractie zien. Omdat de golven een deel van hun energie verliezen zijn ze echter wel kleiner achter de obstakels.
Geïnspireerd door “Ocean Engineering and Oceanography” van Matt Folley in (2017).
Brekende golven
Het derde kusteffect zijn brekende golven. Zoals we in het vorige hoofdstuk leerden, breken golven doordat de onderkant van de golf meer afremt dan de bovenkant. De golven nemen daarnaast toe in hoogte doordat de energie van de golven behouden moet worden. Hoe de golven dan daadwerkelijk breken is afhankelijk van hoe snel het ondiep wordt. Hoe steiler het strand, hoe krachtiger de golf breekt. Dat komt omdat de golven dan sneller afremmen en het verschil tussen de snelheid bovenin de golf en onderin de golf groter is. Minder steile golven worden spilling breakers genoemd en steilere golven worden plunging breakers genoemd. Of voor ons surfers, slappe golven vs. barrels.
